
مختصری درباره انتشار دانشنامه فرهنگ و تمدن خراسان جنوبی
از این رو حوزه هنری خراسان جنوبی با هدف گردآوري و طبقهبندي اسناد در بخشهاي مرتبط با چهره فرهنگي استان، اقدام به انتشار مجموعه تکنگارههاي پژوهشي خراسان جنوبي شناسي با عنوان دانشنامه فرهنگ و تمدن استان نموده است.
از جمله محورهای اصلی این پژوهش ها می توان به حوزههاي: جغرافياي طبيعي، انساني، سياسي و تاريخي، مردمشناسي، هنرهاي سنتي، آيينها و باورها، زبان و گويش، بناهاي تاريخي، جاذبههاي گردشگري، چهرهها ، مشاهير، صنعت و کشاورزی می توان اشاره نمود که تمام مناطق قومی و فرهنگی این سرزمین را دربر می گیرد. این دانشنامه ها در چارچوب و شيوهنامه ای مشترک تدوين می شوند که حاصل آن يک دست بودن کتابها و هماهنگي در پرداخت و ويراستاري آنها است.
شیوه علمی تولیدآثاراین مجموعه برحداکثرمنابع موجوداستواراست و سعی این مجموعه بر این است تا با انتشار این دانشنامه ها منابع جامع و متنوعی از موضوعات مرتبط با چهره استان در اختیار پژوهشگران و علاقمندان قرار گیرد.
تیم دانشنامه فرهنگ و تمدن خراسان جنوبی براي هدايت و نظارت بر توليد اين پژوهشها متشکل از یک شوراي راهبردي است که با حضور تعدادي از اساتید و صاحب نظران استاني تشکیل شده که بر روند انتشار این مجموعه نظارت دارند.
لازم به ذکر است منابع مالی جهت آغاز پروژه ی دانشنامه از محل اعتبارات فرهنگی سفر ریاست محترم جمهوری تامین گردیده است.
از جمله اهداف انتشار این مجموعه می توان به موارد زیر اشاره نمود :
1-ضرورت شناخت پیشینه استان
2-تلاش برای گردآوری وطبقه بندی اسناددرباره ی فرهنگ وتمدن استان
3-تلاش جهت معرفی همگانی چهره فرهنگی استان
4-شناخت راهکارهاورمزورازتلاش پیشینیان وارایه ی آن به زبان امروزی
5-ایجادانگیزه برای همکاری میان پژوهشگران ومخاطبین آن هادرسطح استان
6-ارائه ی طرح درقالب کتاب باشیوه علمی وبراساس ومدارک بازبانی ساده
7-بسترسازی فرهنگی برای جوانان وایجادزمینه های توسعه اقتصادی وفرهنگی
از این مجموعه تا کنون 6 عنوان منتشر گردیده و 11 عنوان مراحل پایانی انتشار خود را طی می کند که این عناوین به شرح ذیل اعلام می گردد:
عناوین منتشر شده :
1- دانشنامه عالمان دین در خراسان جنوبی، مولف: خانم دکتر علیزاده بیرجندی ( 122 صفحه در تیراژ 1000 نسخه )
2- دانشنامه گزیده اسناد وقف خراسان جنوبی، مولف: دکتر مفید شاطری ( 199 صفحه در تیراژ 1000 نسخه )
3- دانشنامه گیاهان دارویی خراسان جنوبی، مولف: مهندس پویان ( 109 صفحه در تیراژ 1000 نسخه )
4- دانشنامه محصولات استراتژیک خراسان جنوبی، مولف: مهندس پویان( 119 صفحه در تیراژ 1000 نسخه )
5- دانشنامه قلعه های تاریخی خراسان جنوبی (1)، مولف: علیرضا نصرآبادی ( 132 صفحه در تیراژ 1000 نسخه )
6- دانشنامه گنجنامه ناحیه هردنگ، مولف: کمال غوث ( 618 صفحه در تیراژ 1000 نسخه )
عناوین در دست انتشار :
1. داستان های امثال خراسان جنوبی، مولف: حسین زنگویی
2. دانشنامه تمثیل ها و مثل های بیرجندی، مولف: حسین زنگویی
3. دانشنامه شاعران متقدم، مولف: حسین زنگویی
4. دانشنامه افسانه های خراسان جنوبی، ( در 3 جلد) ، مولف: حسین زنگویی
5. دانشنامه شهرهای سرزمین طلای سرخ، مولف: نجیب ا... رجبی
6. دانشنامه مشاغل از یاد رفته خراسان جنوبی، مولف: نجیب ا... رجبی
7. دانشنامه گیاهان شهد زای خراسان جنوبی، مولف: مهندس پویان
8. دانشنامه کشاورزی در خراسان جنوبی، مولف: مهندس پویان
9. دانشنامه پوشاک محلی خراسان جنوبی، مولف: سید احمد برآبادی
10. جشن ها و شادی های خراسان جنوبی، مولف: نجیب ا... رجبی
11. سوگواری های و عزاداری های خراسان جنوبی، مولف: نجیب ا... رجبی
همچنین عناوین مصوب در شورای راهبردی به شرح ذیل می باشد :
جغرافیاوتاریخ:
1- جغرانیای طبیعی استان
2-جغرافیای تاریخی استان
3-جغرافیای انسانی استان
4-جغرافیای سیاسی استان
5-گاه شماری استان
6-قلعه های تاریخی
7-اماکن زیارتی استان
8-جاذبه های گردشگری
9-خانه های تاریخی
10-پل هاوکاروانسراها
11-مدرسه های قدیمی
12-معادن وذخائرمعدنی
13-حاکمان قهستان
14اسماعیلیان درجنوب خراسان
15-جنوب خراسان درسفرنامه های سیاحان(اروپایی وغیراروپایی)
16-تاریخ خراسان جنوبی
17-سیرتحولات تاریخی
18-وقف درخراسان جنوبی(به روایت اسناد،زنان ووقف،مصارف وقف و...)
19-لوله کشی آب دربیرجند
20-سنگ نگاره ها
21-قناتها
22-باغهای ایرانی
23-فرش وقالی
24-صنایع دستی
مردم شناسی
1-جشن هاوآیین ها
2-باورهای عامیانه
3-باورهای عامیانه زیارت گاههای استان
4-فرهنگ خوراک مردم استان
5-باورداشتهای مردم استان
6-بازی های بومی ومحلی
7- پوشاک ولباس
8-سوگواری ها
9-موسیقی بومی ومحلی
ادبیات
1-افسانه های بومی ومحلی
2-ریشه شناسی امثال فارسی دراستان
3-دوبیتی های محلی استان
4-لهجه هاوگویش ها
5-شاعران متقدم
6- شاعران معاصر
7- داستانهای امثال وحکم دراستان
کشاورزی ومحیط زیست
1-کشاورزی دراستان
2-گیاهان دارویی
3-محصولات استراتژیک استان
4-درختان کهنسال
5- زرشک
6- زعفران
7- عناب
8- انار
9- محیط زیست
10- حیات وحش
مشاهیرومفاخر
1- عالمان دین
2- مفاخراستان
3-ابن حسام خوسفی
4-حکیم نزاری
5-عبدالعلی بیرجندی
6-شیخ محمدباقرگازاری(آیتی)
7-شیخ محمدحسین آیتی
8-علامه فرزان
10-آیت الله سیدحسن تهامی
شهرستان ها
1-شهرستان بیرجند
2-شهرستان قاین
3-شهرستان نهبندان
4-شهرستان سربیشه
5-شهرستان بشرویه
6-شهرستان فردوس
7-شهرستان سرایان
8-شهرستان درمیان
9- خوسف
10- زیرکوه
شناخت پيشينه فرهنگ و تمدن مناطق مختلف ایران اسلامی از مهمترین ضروریات کار در حوزه فرهنگ می باشد که متاسفانه به علت عدم توجه جدي به اين ظرفيت هويتساز، بسياري از منابع و سوابق در معرض فراموشي قرار گرفته است و استان خراسان جنوبی نیز همچون بسیاری از نقاط کشور از این موضوع مستثنی نیست.
کلیه پژوهشگران و علاقمندان به مشارکت در این پروژه فرهنگی با تکمیل فرم ذیل و ارائه آن به حوزه هنری استان، می توانند در صورت تصویب طرح، پژوهش های مرتبط با حوزه فرهنگ و تمدن استان را در قالب دانشنامه فرهنگ و تمدن خراسان جنوبی منتشر نمایند.
دانلود فرم پیشنهاد طرح پژوهشی